Deze informatie is gebaseerd op richtlijnen van de Harm Reduction Coalition en volgt de voorzorgsmaatregelen die door de FOD Volksgezondheid en wetenschappelijke/medische experten worden gecommuniceerd: deze kan je op de website van de overheid nog eens nalezen.
We willen ons vooral richten tot mensen die roesmiddelen gebruiken, of dit plannen te doen. Druggebruik houdt steeds gezondheidsrisico’s in, maar gezien de huidige situatie kan je bijkomend besmet raken met het coronavirus. Bijzondere aandacht in dit bericht gaat ook uit naar mensen die zich in een kwetsbare of precaire situaties bevinden, vnl. nu belangrijke diensten ook uit voorzorg hun ondersteuningsaanbod moeten beperken of de deuren moeten sluiten of [denk maar aan de opvang voor thuislozen, sociale ontmoetingsplaatsen en inloophuizen die (ook) mensen die (problematisch) drugs gebruiken, ontvangen].
Belangrijk: de drughulpverlening blijft open en doet nog steeds intakes, ook de opstart met methadon of subuxone is mogelijk indien nodig!
Daarom geven we graag enkele bijkomende harm reduction tips mee. Afhankelijk van jouw situatie, kunnen sommige voorzorgsmaatregelen evidenter zijn dan andere, maar doe wat je kan in het belang van jezelf en anderen.
Het is voor niemand een evidente periode: heel wat mensen werken zich momenteel te pletter in risicovolle omstandigheden terwijl een groot deel van de bevolking thuis moet blijven. Het (fysiek) sociaal contact met mensen buiten onze directe omgeving valt voor het grootste deel weg, we vervelen ons, we maken ons zorgen en interne spanningen kunnen de kop op steken. Hierdoor kunnen tabak, alcohol en illegale drugs aantrekkelijker worden, om mee te experimenteren of meer te gaan consumeren.
Denk steeds goed na voordat je beslist om legale of illegale drugs te gebruiken. Voor een korte tijd werkt het misschien verzachtend of maakt het je vrolijk, maar het kan ook je mentale en fysieke welzijn aantasten. Indien je reeds gebruikt, probeer het gebruik van elk middel (legaal of illegaal) steeds te beperken/matigen en gebruik (plots) geen grote hoeveelheden of meer dan je normaal doet, ook dit vergroot de bestaande risico’s.
Probeer (ook) iets anders, creatief en gezond in deze bizarre dagen: whatever floats your boat!
Algemene tips voor een veiliger gebruik
Zorg voor een algemene goede gezondheid, zoveel als je kan
Drink voldoende water doorheen de dag (1 à 2 liter), eet gezond (o.a. groenten en fruit) en slaap voldoende. Dergelijke inspanningen kunnen helpen om je immuunsysteem beter te wapenen tegen virale infecties. Daarnaast weten we dat het gebruik van roesmiddelen (tabak, alcohol en illegale middelen) kunnen bijdragen tot een verlaagde weerstand, ook omdat ze gepaard kunnen gaan met weinig (of een verstoorde) nachtrust, dehydratatie en een ongezonder voedingspatroon. Eender welk roesmiddel je verkiest, dit kan een ‘goede’ periode zijn om minder te (proberen) gebruiken of om niet te gebruiken. Matigen, periodes zonder gebruik en zorgen voor je vrienden en jezelf zijn een goed idee.
Houd afstand van elkaar
Het huidige advies is om nauw fysiek contact te vermijden en minstens anderhalve meter afstand te houden van elkaar. Hoewel dit advies geldt voor iedereen, is het voor mensen die symptomen vertonen (zoals hoesten, koorts, keelpijn, een grieperig gevoel) extra belangrijk.
Ondanks dat cafés en clubs gesloten zijn, worden er nog feestjes/samenkomsten bij mensen thuis of in de straat georganiseerd. Ook dit is geen goed idee, dus organiseer zelf geen feestjes en blijf weg bij anderen om de verspreiding van het virus – en de kans dat je zelf ziek wordt – te verkleinen. Blijf dus zoveel als mogelijk thuis of op een vaste plaats, in een beperkte, vertrouwde en vaste kring.
Het coronavirus wordt ook overgedragen door te zoenen of via seksueel contact (voornamelijk door het nauwe contact). Je kan geen seksueel contact hebben zonder nauw contact en tijdens het zoenen wordt er speeksel uitgewisseld. Ook hier is het verstandig om tijdelijk een pauze in te lassen, vnl. buiten een vaste partner om. Los daarvan: vrij altijd veilig en gebruik condooms – doe dit ook zeker als sekswerker.
Doe zelf de voorbereidingen van je gebruik en vermijd dat andere mensen in contact komen met jouw roesmiddelen en materiaal. Is dit niet mogelijk, blijf dan bij de persoon die dit voor je doet en zorg ervoor dat deze grondig zijn of haar handen wast. Was voor de voorbereidingen en het gebruik ook zelf altijd de handen voor minstens 40 seconden met water en zeep. Was ook je handen nadat je roesmiddelen gekocht of gekregen hebt of met andere mensen in contact gekomen bent (bijv. op het openbaar vervoer, op straat of in een winkel). Indien je geen mogelijkheid hebt om grondig je handen te wassen, gebruik een alcogel of gebruik de alcoholswabs die je kan verkrijgen via spuitenruil.
Gebruik steeds zuiver materiaal (bijv. om te snuiven , roken of injecteren), deel je materiaal nooit met anderen en hergebruik geen materiaal (zoals snuifbuisjes of injectiematerialen). Houd ook de ruimte waarin je gebruikt (bijv. je verblijfplaats), proper en reinig regelmatig deurklinken, wasbakken, etc. Houd ook de oppervlaktes waarop je gebruikt en die aangeraakt worden (bijv. het scherm van je smartphone) schoon. Gebruik bijv. alcoholhoudende vochtige doekjes om deze te reinigen.
Specifieke tips voor een veiliger gebruik
Roken en drinken
Covid-19 verspreid zich via speeksel en aanrakingen (vnl. van de handen en het gezicht). Vermijd het voorlopig om glazen, flesjes, sigaretten, joints, pijpjes, vapes en bongs te delen met elkaar. Dit geldt ook voor alcoholhoudende dranken, deze hebben geen ontsmettend effect en zullen je niet beschermen.
Snuiven
Harm reduction rond snuiven is bijzonder belangrijk gezien het om de slijmvliezen gaat, zeker nu we geconfronteerd worden met het coronavirus.
- Was altijd je handen met water en zeep (minstens 40 seconden) voor je roesmiddelen aanraakt, voorbereidingen treft en ze gebruikt.
- Maak het oppervlak zuiver waar je de ‘lijnen legt’ (met een vochtige, ingezeepte doek of een alcoholdoekje). Dit is vnl. belangrijk voor oppervlakten die vaak met de handen aangeraakt worden, zoals schermen van smartphones, tafels, toiletten, … Let sowieso op bij eender welk oppervlak.
- Vermijd het delen van snuifmateriaal (dit geldt zeker voor cash geld, bankkaarten, sleutels, lepels). Gebruik alle materialen slechts éénmalig!! Wanneer je gebruikt, kan je papier (via spuitenruil/GIG zijn er snuifpapiertjes te verkrijgen) of gekleurde rietjes gebruiken (om te vermijden dat ze door elkaar gebruikt worden) . Gooi het materiaal steeds weg na gebruik en hergebruik het niet. Het delen van snuifmateriaal kan ook andere virussen verspreiden (andere virale infecties zoals de griep of een verkoudheid maar ook hepatitis C). Je materiaal nooit delen of hergebruiken is steeds het beste wat je kan doen.
- Vermijd het delen/laten rondgaan van het zakje/doosje waarin je de roesmiddelen bewaard. Vermijd ook zeker om te dippen met je vinger.
- Vermaal het poeder zo fijn mogelijk voor je gebruikt. Dit kan het risico verlagen op wondjes en irritatie van de neus waardoor je neus gaat lopen, je moet niezen of je jouw neus wil aanraken/krabben. Dit alles kan dan weer bijdragen tot de verspreiding van het virus. Deze maatregel en ook een nasale spoeling na het snuiven, kan dit beperken.
- En neen, cocaïne doodt het coronavirus niet, dit is fake news.
Injecteren
Mensen die roesmiddelen injecteren lopen een groter risico. Covid-19 is een infectie dat het ademhalingssysteem kan beïnvloeden waardoor de kans op ademhalingsproblemen of –falen groter wordt ingeval van een overdosis. Daarnaast kan injecteren – vnl. wanneer je niet over hygiënisch materiaal beschikt – bijdragen tot de overdracht van virale infecties via de bloedwegen. Wees extra aandachtig voor de handhygiëne (en algemene hygiëne) bij de voorbereidingen en wanneer je gebruikt.
- Belangrijk: spuitenruil blijft bereikbaar tijdens deze COVID-19 periode
- Vraag voldoende materiaal mee, zo hoef je niet dagelijks naar spuitenruil te komen
- Deel geen materiaal en gebruik alle materialen slechts éénmalig
- Handen wassen met water en zeep voordat je start met alles klaar te leggen, indien je jouw handen niet grondig kan wassen, gebruik een alcogel of de alcoholswabs die je kan krijgen via spuitenruil
- Maak het oppervlakte waarop je alles legt zuiver met water en zeep of alcoholswabs
- Indien je op straat gebruikt, gebruik dan een proper papieren zakdoekje om je spullen op te leggen
- Prepareer alles zelf
- Gebruik de steriele lepel die je kan krijgen via spuitenruil
- Indien je deze niet hebt, maak je lepel zuiver door deze te reinigen met een alcoholswab
- Zuiver de injectieplaats (liefst met water en zeep, maar een alcoholswab is ook oké)
- Druk na de injectie met een zuiver/nieuw/vers papieren doekje op de injectieplaats
- Steek al de gebruikte materialen in een naaldcontainer en breng deze binnen bij spuitenruil
- Als je geen naaldcontainer hebt, steek alle gebruikte injectiematerialen in een leeg fles of blikje
Deel je injectiemateriaal nooit met anderen!
Roken/chinezen/basen
Wanneer je roesmiddelen rookt, deel en hergebruik ook de folie of basepijp niet.
- Ook hier geldt de algemene regel van handen wassen en afstand houden van elkaar
- Houd de folie gescheiden van anderen
- Zorg dat andere mensen de folie niet aanraken
- Maak de oppervlakte waarop je alles voorbereid eerst zuiver met water en zeep of met alcoholswabs
- Ook hier geldt de algemene regel van handen wassen en afstand houden van elkaar
- Maak de oppervlakte waarop je alles voorbereid eerst zuiver met water en zeep of met alcoholswabs
- Indien je zelf jouw base maakt:
- Oppervlakte waarop je alles prepareert zuiver maken
- Gebruik een steriele lepel/recipiënt om je base te maken
- Indien je dit niet hebt; gebruik alcoholswabs om je lepel te zuiveren
- Gebruik maagzout (natriumbicarbonaat) in plaats van ammoniak
- Indien je ammoniak gebruikt, clean daarna extra met water
- Houd je basepijp voor jezelf en deel deze nooit
- Zorg ervoor dat anderen je basepijp niet aanraken
- Maak regelmatig, zeker voor het gebruik, jouw basepijp zuiver met een alcoholswab
Overdosis
Bereid je voor ingeval van een overdosis: het medisch personeel en de ziekenhuizen worden enorm bevraagd omwille van de coronaepidemie. Het is steeds belangrijk om een overdosis te vermijden, maar ook zeker nu. Of je nu alleen bent of in groep, probeer te experimenteren met lagere dosissen, doe het rustig aan en steun elkaar. Bel 112 moest het mislopen, zeg welke producten er gebruikt zijn – zo zijn de hulpdiensten op de hoogte en kunnen ze gepast reageren.
————————————————————————————-
Houd het gezond en zorg voor de mensen rondom je en jezelf.
We wensen iedereen goede moed toe,
Het SMART on Drugs team